20 marca 2018

Planeta karłowata (136472) Makemake

     Planeta karłowata Makemake znajduje się daleko za orbitą Plutona i jest od niego sporo mniejsza. Mimo to, aby ją zarejestrować wystarczy teleskop o średnicy zwierciadła 200mm i lustrzanka. Dwie pogodne noce 18 i 19 marca dały mi możliwość sprawdzenia tej tezy. Obie rejestracje okazały się udane, dzięki czemu wykorzystując materiał z pierwszego i drugiego dnia przygotowałem animację pokazującą jak Makemake przemieściła się w ciągu 24 godzin.

     Planeta karłowata Makemake jako żywa :-) Próbowałem raz 24 lutego, próbowałem drugi raz 4 marca przy wschodzącym Księżycu w fazie 90% i obie próby zakończyły się niepowodzeniem. Dopiero po raz trzeci, gdy niebo było dość ciemne, się udało. To najdalszy obiekt Układu Słonecznego jaki do tej pory udało mi się sfotografować. Planeta karłowata (136472) Makemake krąży dookoła Słońca daleko poza orbitą Plutona. Obecnie jest oddalona od Ziemi o 51,6 jednostki astronomiczne [j.a.] (ok. 7,7 mld km), czyli o 17,7 j.a. dalej od Plutona, a do tego jest też sporo mniejsza od niegdyś 9 planety. Średnica Makemake wynosi ok. 1500 km, a Plutona 2370 km. Bardzo dobry okres widoczności Makemake będzie trwał właściwie do połowy maja, ale właśnie teraz zbliża się do opozycji i świeci blaskiem ok. 17 magnitudo. 

Planeta karłowata (136472) Makemake. Złożenie 8 zdjęć o ekspozycji 60 sek. i ISO-1600.

Planeta karłowata (136472) Makemake. Pomiar astrometryczny.
 Jak już wspomniałem, próbowałem wcześniej dwukrotnie. Najpierw pod koniec lutego, później na początku marca, za każdym razem przy dużym mrozie i świecącym Księżycu, którego blask uniemożliwiał mi zarejestrowanie tak słabego obiektu jakim jest Makemake. Udało się to dopiero w niedziele 18 i wczoraj 19 marca. Obie udane rejestracje pozwoliły mi pokazać ruch planety karłowatej na sferze niebieskiej. Ze względu na znaczną odległość obiektu od Ziemi, nie można było wykazać ruchu w ciągu zaledwie godzinnej rejestracji, ale powtórzenie operacji po 24 godzinach w zupełności już wystarczyło :-) Planeta karłowata Makemake w ciągu tego jednego dnia przemieściła się o zaledwie 1 minutę kątową.

Planeta karłowata (136472) Makemake. Animacja ruchu - dwie klatki uzyskane 24 godziny jedna po drugiej.
Planeta karłowata (136472) Makemake. Orbita i położenie na dzień 19 marca 2018 roku.

19 marca 2018

Planetoida (1981) Midas

     (1981) Midas to planetoida z grupy Apollo o średnicy około 2 km, którą miałem okazję niedawno zarejestrować. 21 marca zbliży się do Ziemi na odległość 13,4 mln km i jej obserwacje staną się jeszcze trochę łatwiejsze. Ponieważ wszystko robię zwykłą lustrzanką i teleskopem bez guidingu, gdzie sam montaż nie prowadzi najlepiej za gwiazdami, to materiał nie jest najlepszy. Czuję jednak, że każda taka rejestracja uczy mnie czegoś nowego :-)
     
     Nareszcie coś co lubię, czyli kolejna udana rejestracja planetoidy :-) Tym razem jest to planetoida z grupy Apollo (1981) Midas (dawne oznaczenie 1973 EA), odkryta 6 marca 1973 roku. 

Planetoida (1981) Midas. Jedna klatka, ekspozycja 30 sek., ISO-400.
W niedzielę 4 marca podczas obserwacji, dzieliła mnie od niego odległość 41,8 mln km i jak pokazują własne, niezbyt dokładne, badania astrometryczne świecił blaskiem 13,9 mag. Prędkość poruszania się na niebie była na razie niewielka, zaledwie 2,5 minuty kątowe na godzinę, co daje przebycie całej tarczy Księżyca w 12 godzin, ale już podczas zbliżenia wzrośnie blisko dziesięciokrotnie. Midas obecnie znajduje się w gwiazdozbiorze Psów Gończych jakieś 9° pod dyszlem Wielkiego Wozu.

Planetoida (1981) Midas. Pomiary astrometryczne.
Planetoida (1981) Midas. Animacja ruchu w programie Astrometrica złożona z 4 klatek.
Planetoida otrzymała swą nazwę na cześć postaci z greckiej mitologii, Midasa, króla Frygii, który wszystko co dotknął zamieniał w złoto. Umiejętność tę otrzymał jako nagrodę, ale wkrótce uświadomił sobie, że dar ten był przekleństwem, gdyż w złoto zamieniał także żywność, której z tego powodu nie mógł spożyć.
Ostatnie godne uwagi, bliskie podejście planetoidy do Ziemi nastąpiło 11 marca 1992 r. W punkcie kulminacyjnym dystans do niej wyniósł wtedy ok. 20 mln km. Obecnie zbliży się do nas wieczorem 21 marca, na odległość 13,4 mln km (ok. 34,9 odległości Ziemia - Księżyc), a w dniach poprzedzających zbliżenie jasność wyniesie 12,5 mag, będzie więc dobrym obiektem do badań. Najnowsze dane wskazują, że Midas dokonuje pełnego obrotu wokół własnej osi w ciągu 5,22 godzin i ma średnicę ok. 1,95 km ± 0,07 km, co nadchodzące badania powinny potwierdzić. Wcześniejsze ustalenia mówiły o średnicy ok. 3,4 km, która to wartość widnieje jeszcze na stronach JPL (https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2001981).

Planetoida (1981) Midas. Diagram orbity i położenie na dzień 4 marca 2018 roku.
     18 marca na 3 dni przed maksymalnym zbliżeniem wróciłem do tej planetoidy, która świeciła już blaskiem 12,3 mag jak wykazał pomiar astrometryczny.

Planetoida (1981) Midas. Pomiar astrometryczny z dnia 18 marca.
Tego dnia Midas zbliżył się do Ziemi na odległość 15,1 mln km, w związku z czym jego prędkość kątowa, czyli prędkość poruszania się na niebie, wynosiła już ok. 19,5 arcmin/h. Ekspozycja 15 sekundowa okazała się za długa i planetoida na zdjęciach wyszła już lekko przejechana, pomimo to wykonałem jednak animację składającą się z 50 klatek :-)

Planetoida (1981) Midas. Animacja ruchu składająca się z 50 klatek. Każda klatka 15 sek., ISO-500.