13 czerwca 2025

Australijskie nocne niebo

      Już ponad miesiąc minął od powrotu do Polski, więc nabrałem nieco więcej dystansu do tego co zobaczyłem i przeżyłem. Wybierając się do Australii wiedziałem, że będę musiał spojrzeć na nocne niebo, by zapoznać się z gwiazdozbiorami południa. Kwiecień to dobra pora w Sydney do podziwiania nocnego nieba. Pogoda nie jest ani za ciepła ani za chłodna, a wieczory dość często są wolne od chmur. Z zaciekawieniem patrzyłem na Księżyc, którego po pełni zaczęło ubywać. U nas w Polsce, zawsze mówię, że Księżyc, gdy go ubywa, to się Cofa, więc zbliża się do litery C, natomiast po nowiu się Dopełnia, więc przyjmować będzie literę D. Uwaga!!! - w Australii to nie działa :-) Tam patrzymy na naszego satelitę pod innym kątem, więc jest zupełnie na odwrót. Z tego też powodu wygląda on inaczej, to znaczy tak, jakbyśmy przerzucili jego obraz przez oś X i Y, więc plamy (morza), które u nas są po prawej stronie, tam są po lewej i niemal do góry nogami :-)

 

Poniżej moje zdjęcie Księżyca z Sydney w powiększeniu, porównane z Księżycem jaki był widoczny dokładnie w tym samym czasie w Polsce. W Polsce w tym czasie było jasno, ale program Stellarium pozwala usunąć atmosferę i możemy zobaczyć jak wyglądałby nasz satelita na ciemnym niebie.


 

Niesamowite wrażenie zrobił na mnie gwiazdozbiór Krzyż Południa. Przepięknie było go widać wraz z otaczającymi gwiazdami z gwiazdozbiorów Centeura i Muchy. Zdjęcie niestety nie oddaje tych wrażeń, ale widok był nieziemski :-)


 Niżej to samo ujęcie z naniesionymi liniami gwiazdozbiorów oraz nazwami gwiazd:


 I jeszcze jedno, inne ujęcie, bez drzew w kadrze. Tutaj chciałem pokazać, gdzie mniej więcej na niebie znajduje się najbliższa Słońcu gwiazda Proxima Centauri. Odległość jaka ją od nas dzieli to 4,24 lata świetlne. Nie jest niestety widoczna gołym okiem, dlatego też na tym zdjęciu (bez użycia teleskopu) jej nie widać.

 

Koniecznie też trzeba było spojrzeć na niewidoczną z naszej szerokości geograficznej gwiazdę Kanopus oraz otaczającą ją okolicę. Jest to druga pod względem jasności gwiazda nocnego nieba (po Syriuszu). Znajduje się w gwiazdozbiorze Kila. Samo zdjęcie oprócz fragmentu konstelacji Kila ukazuje też fragment gwiazdozbioru Rufy i Gołębia.

 


 Na koniec rzut oka w stronę Syriusza i gwiazdozbioru Wielkiego Psa, który z naszej szerokości geograficznej w całości widoczny jest tylko od początku stycznia do pierwszej dekady lutego i to nisko nad horyzontem. W Sydney natomiast możemy go obserwować niemal przez cały rok. Sam Syriusz w najwyższym punkcie widoczny jest od listopada do kwietnia i wznosi się wówczas na wysokość nawet 72°. 


 Niżej to samo ujęcie z naniesionymi liniami gwiazdozbioru oraz nazwami gwiazd:

 



31 marca 2025

Częściowe zaćmienie Słońca

      29 marca 2025 roku doszło do częściowego zaćmienia Słońca. W Biedrusku mogliśmy je obserwować od godziny 11:40 do 13:07, a maksymalna faza przypadła na godzinę 12:23 i objęła około 11,5% tarczy Słońca.

Maksymalna faza częściowego zaćmienia Słońca w Biedrusku.

 

Asteroida z grupy Apollo (1866) Syzyf

     Asteroida (1866) Syzyf to jedna z największych asteroid z grupy Apollo. Jej średnica wynosi blisko 8,5 km. Odkryta została 5 grudnia 1972 roku w Obserwatorium Zimmerwald w Szwajcarii przez szwajcarskiego astronoma Paula Wilda. W 1985 roku dokonano obserwacji, która wskazywała, że wokół asteroidy może krążyć naturalny satelita, o czym poinformowano w grudniu 2007 roku. Nie zostało to jednak ostatecznie potwierdzone. Średnica satelity miałaby wynosić ok. 840 metrów.

     28 marca 2025 roku dokonałem obserwacji asteroidy, której jasność wynosiła ok. 16,4 magnitudo, a odległość od Ziemi dość znaczna, bo ok. 290 mln km. Widoczność nie była zbyt dobra - obrazy wyszły nieco zamazane, ale obserwacja ostatecznie udana. Zmierzona przeze mnie prędkość kątowa wyniosła ok. 1,36 minut łuku na godzinę, a podczas całej obserwacji asteroida przemieściła się o 141 sekund łuku.




Pomiar astrometryczny

 
Orbita i położenie asteroidy w momencie obserwacji

Przeliczenie prędkości kątowej

 Pomiary astrometryczne:

# observatory
! mpcCode XXX
! name Biedrusko
# submitter, # observers, # measurers
! name M. Ksiazkiewicz
# telescope
! design 0.2-m F5 Reflector + ASI 290MM
! aperture 0.2
! detector CMO
# software
! astrometry Astrometrica 4.15.0.455
! photometry Astrometrica 4.15.0.455
permID       |obsTime                          |ra               |dec        |rmsRA|rmsDec|astCat  |mag  |seeing|exp
   1866|       |2025-03-28T21:02:49Z   | 60.93986  |+47.49104  |0.34 |0.44  |   Gaia2|16.33|0.9      |  10
   1866|       |2025-03-28T21:16:25Z   | 60.94725  |+47.49294  |0.37 |0.44  |   Gaia2|16.20|0.9      |  10
   1866|       |2025-03-28T21:38:29Z   | 60.95932  |+47.49608  |0.84 |0.70  |   Gaia2|16.74|0.8      |  10
   1866|       |2025-03-28T21:52:58Z   | 60.96702  |+47.49767  |0.39 |0.27  |   Gaia2|16.60|0.8      |  10
   1866|       |2025-03-28T22:04:26Z   | 60.97249  |+47.49877  |0.43 |0.42  |   Gaia2|15.31|0.7      |  10
   1866|       |2025-03-28T22:22:36Z   | 60.98216  |+47.50152  |0.41 |0.35  |   Gaia2|16.33|0.8      |  10
   1866|       |2025-03-28T22:45:55Z   | 60.99454  |+47.50385  |0.49 |0.41  |   Gaia2|16.17|0.8      |  10

20 marca 2025

Asteroida 1999 HF1 (137170)

      W ramach przypomnienia sobie całej procedury astrometrii asteroid, od czasu do czasu obserwuję niebo. Nieco rzadziej niż kiedyś, ale wciąż czekam na możliwość zakupu nowej kamerki, a później nowej tuby optycznej. Tymczasem chyba już na dobre udało mi się zaprząc komputer do montażu i w tej chwili sterowanie teleskopem odbywa się tylko przez komputer, z wykorzystaniem programu N.I.N.A. (Nighttime Imaging 'N' Astronomy). Cała poniższa obserwacja została w ten sposób wykonana.

Wcześniej męczyłem się trochę nad dokładnym ustawieniem montażu SW CQ350 na gwiazdę polarną, właśnie poprzez wykorzystanie wtyczki do powyższego programu (montaż nie posiada lunetki biegunowej). Wydaje się, że w tej chwili jest w miarę dokładnie i po tej jednej próbie obraz już nie uciekał tak jak wcześniej.

 Obiekt obserwacji:

1999 HF1 (137170) to asteroida z grupy Aten o średnicy ok. 3,7 km. Odkryta została 20 kwietnia 1999 roku przez Lowell Observatory Near-Earth-Object Search (LONEOS). Podczas mojej obserwacji 16 marca była w odległości 0,2493 j.a. (37,3 mln km) od Ziemi i miała jasność 14,7 magnitudo. Poruszała się z prędkością 4,55'/h w gwiazdozbiorze Lutni. 

Asteroida była już przeze mnie obserwowana niemal 3 lata temu link

 

Pomiar astrometryczny


Orbita i położenie asteroidy w chwili obserwacji

Zapis pomiaru astrometrycznego:

 # submitter - # observers - # measurers
! name M. Ksiazkiewicz
# telescope
! design 0.2-m F5 Reflector + ASI 290MM
! aperture 0.2
! detector CMO
# software
! astrometry Astrometrica 4.15.0.455
! photometry Astrometrica 4.15.0.455
permID |       |mode|stn    |obsTime                          |ra                |dec             |astCat  |mag  |seeing|exp
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T00:04:59Z   |283.49631  |+33.56854  |   Gaia2|15.28|  0.8   |  10
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T00:15:22Z   |283.49048  |+33.58108  |   Gaia2|15.08|  0.9   |  10
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T00:25:55Z   |283.48489  |+33.59311  |   Gaia2|14.69|  0.9   |  10
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T00:36:30Z   |283.47887  |+33.60549  |   Gaia2|14.74|  1.0   |  10
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T00:47:04Z   |283.47301  |+33.61788  |   Gaia2|14.95|  0.9   |  10
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T00:57:38Z   |283.46701  |+33.63035  |   Gaia2|14.81|  0.9   |  10
 137170|       | CMO|XXX |2025-03-16T01:08:12Z   |283.46121  |+33.64290  |   Gaia2|14.94|  0.9   |  10